ویرایش کتاب را با توجه به نوع تغییرات و اصلاحاتی که ویراستار در متن پیشنهاد می کند, به دو نوع تقسیم کرده ایم : 1. ویرایش ظاهری 2. ویرایش ادبی
باید توجه داشت که ویرایش کتاب از مهم ترین مراحل چاپ کتاب می باشد و پیش از چاپ کتاب می بایست به آن توجه ویژه شود.
انواع ویرایش
1. ظاهری :
تمام تغییراتی که ویراستار احساس می کند انجام آن ها در صورت یا ظاهر نوشته ضرروی است.
از جمله این وظایف :
- رعایت شیوه ی خط فارسی
- پاراگراف بندی
- اصلاح نشانه های نقطه گذاری
- یکدست کردن ضبط ها و اصطلاحات
- کنترل فهرست
- تهیه ی فهرست مندرجات و فهرست تفصیلی
2. ادبی :
در این نوع ویرایش , ویراستار تا حدودی به حریم سبک صاحب اثر نزدیک می شود, به عبارت دیگر بیشتر بر نحو
و معناشناسی یعنی اصلاح واژه ها, عبارت ها و جمله های متناقض متمرکز می شود.
باید توجه داشت که در این شیوه ویراستار آزادی عمل چندانی ندارد و نمی تواند به اعمال سلیقه و تفنن و تغییر سبک نویسنده یا
مؤلف یا مترجم بپردازد.
از جمله وظایف ویراستار عبارت است از :
- اصلاح جمله بندی متن به لحاظ دستوری
- اصلاح واژه ها, عبارت ها و جمله های متناقض
- کنترل املای کلمات
- پیشنهاد افزون توضیح های ضروری
- کنترل نشانی های ارجاع و نقل قول ها
ویراستار کیست
کسی است که متن را از جهات مختلف علمی و زبانی (نگارشی و فنی) بازبینی و اصلاح می کند.
انواع ویراستار :
1. ویراستار بنیادی :
این نوع ویراستار علاوه بر فنون نشر و ویرایش, به موضوع و محتوای اصلی نوشته نیز تسلط دارد.
2. ویراستار متن ویرا :
ویراستاری است که دو نوع ویرایش صوری و ادبی را انجام می دهد.
3. ویراستار ترجمه ویرا :
ویراستار در این جا اثر ترجمه شده را با متن اصلی آن مقابله میکند.
4. سرویراستار :
کسی که بر ویرایش, ویراستاران نظارت می کند را سرویراستار می گویند.
کارکنان بخش ویرایش
- گروهی از کارکنان بخش آماده سازی کتاب که شامل ویراستاران و کمک ویراستاران می باشند.
- تمامی کارکنانی که روی متن روزنامه یا مجله کار می کنند.
تفاوت ویرایش و نمونه خوانی :
در ویرایش, ویراستار با یک متن روبرو است و آن را از جهات مختلف بازبینی و اصلاح میکند؛
اما باید توجه داشت که در نمونه خوانی , دو متن وجود دارد و نمونه خوان نمونه ی حروف چینی شده را با متن ویرایش شده در نمونه ی اول مطابقت می دهد.